لک های پوستی به بخش های تیره تر یا روشن تر از رنگ پوست گفته می شود که با گذر زمان و به دلایل مختلف ممکن است روی پوست ایجاد شوند. گاهی مواقع لک پوستی ظاهر یکدست و یکپارچه پوست را بر هم می زند و به پوست ظاهری ناسالم می دهد. لازم به ذکر است پیشگیری از این نوع عارضه شایع پوست کار سختی نیست و با رعایت برخی نکات به راحتی می توان جلوی به وجو آمدن لک های پوستی را گرفت. علاوه بر آن در صورت داشتن لک پوستی، روش های زیادی برای رفع آن وجود دارد که می توان از آن ها استفاده کرد. اما پیش از این ها باید بدانید لک پوستی چیست و چگونه به وجود می آید. در این مقاله به این سوالات درباره لک پوستی پاسخ خواهیم داد.
لک های پوستی چگونه به وجود می آید
رنگ طبیعی پوست، هر تناژی که داشته باشد، توسط رنگدانه ها به وجود می آید. ملانین از مهم ترین رنگیزه های به وجود آورنده رنگ طبیعی پوست است که به طور یکنواخت در تمام پوست توزیع می شود. گاهی تحت تاثیر شرایطی خاص در برخی قسمت های پوست ملانین به میزان بیشتری تولید شده و این موضوع سبب می شود رنگ پوست در آن بخش خاص تیره تر از رنگ طبیعی پوست شود و لک های تیره ای ایجاد شوند. از طرفی گاها بر اثر عوامل متفاوت ممکن است ملانین در بخش هایی از پوست کمتر از حالت طبیعی تولید شود و همین موضوع سبب می شود بخش های خاصی از پوست روشن تر از رنگ طبیعی پوست باشند و لک های روشنی را تولید کنند. لک ها با توجه به عامل به وجود آورنده ی آن ها انواع خاصی دارند که در ادامه آن ها را بررسی خواهیم کرد.
انواع لک های پوستی
عوامل بیرونی و درونی بسیاری وجود دارند که می توانند در به وجود آوردن اختلال در میزان ملانین نقش داشته باشند. یکی از شایع ترین عوامل ایجاد لک، نور آفتاب است. رنگ لکه های پوستی ناشی از آفتاب اغلب از قهوه ای روشن تا قهوه ای تیره متغیرهستند. این لکه ها با اثر اشعه های فرابنفش خورشید روی پوست به وجود می آید. برخی لکه های پوستی نیز ناشی از التهابات پوستی هستند. این لکه ها به صورت بخش هایی که مقداری از پوست تیره تر هستند دیده می شوند. این نوع لک ها اغلب موقتی هستند و به مرور زمان و با از بین رفتن التهاب پوستی ناپدید می شوند.
از دیگر انواع لک های پوستی شایع در بانوان، ملاسما یا لک های حاملگی است. تغییرات هورمونی شدید حین زایمان باعث به وجود آمدن این نوع لک ها می شوند. رنگ این لک ها زرد تیره تا قهوه ای است و به تدریج ممکن است پر رنگ تر نیز بشوند. برخی از لک های پوستی به صورت ژنتیکی به وجود می آیند. کک و مک از انواع لک هایی است که به ریشه ژنتیکی دارد و از سنین کودکی به وجود می آید. رنگ این لک ها می تواند بین زرد، خاکستری، قهوه ای و حتی سیاه متغیر باشد. جوش و جای جوش از دیگر عوامل ایجاد لک های پوستی قهوه ای و خاکستری رنگ است که اغلب به تدریج از بین رفته یا کمرنگ تر می شوند.
پیشگیری از ابتلا به لک های پوستی
روش های فراوانی برای جلوگیری از ایجاد لک روی پوست وجود دارد که بهتر است از سنین کم رعایت شوند تا در میانسالی دچار لک های پوستی نشوید. از مهم ترین نکاتی که برای پیشگیری از ابتلا به لک های پوستی باید آن را رعایت کنید، استفاده مداوم و مرتب از ضد آفتاب است. ضد آفتاب با اس پی اف مناسب پوست شما، لایه محافظتی در برابر اشعه های مضر خورشید می سازد. در این حالت اشعه های خورشید نمی توانند در تولید ملانین طبیعی پوست اختلال ایجاد کرده و لک های پوستی را به وجود بیاورند.
رژیم غذایی سالم از دیگر روش های پیشگیری از ابتلا به لک های پوستی است، بسیاری از لک های صورت در حضور میزان کافی از ویتامین B12 از بین می روند. در صورت نداشتن لک نیز ویتامین B12 می تواند از بروز لک ها در سنین بالاتر جلوگیری کنند. استفاده از لایه بردار های مناسب و کرم های شیمیایی ضد لک از دیگر روش های محبوب جلوگیری از ایجاد لک است؛ البته لازم به ذکر است که استفاده بی رویه از مواد شمیایی ضد لک خود می تواند در بلند مدت باعث ایجاد لک های پوستی شود.
از بین بردن لک های پوستی
افرادی که مبتلا به لک های پوستی هستند می توانند از روش های متعددی که برای از بین بردن لک های پوستی وجود دارد استفاده کنند. روش های خانگی متنوعی برای کمرنگ کردن یا از بین بردن لک های پوستی وجود دارد. از برخی از این روش ها می توان به استفاده از ماسک میوه های حاوی ویتامین C مانند لیموترش اشاره کرد. علاوه بر آن استفاده از ماسک های لایه برداری که در خانه قابل تهیه هستند، مانند ماسک جوش شیرین، می تواند در از بین بردن لک های صورت موثر واقع شوند.
علاوه بر روش های خانگی، روش های شیمیایی و کلینیکی از بین بردن لک های پوستی نیز امروزه طرفداران زیادی دارند. روش های شمیایی مانند پماد ها یا کرم های لایه بردار و محلول های ضد لک از جمله روش های پرطرفدار از بین بردن لک صورت است. روش های نوین کلینیکی مانند میکرونیدلینگ و مزوتراپی نیز تا حد زیادی در از بین بردن سریع لک های پوستی بیشترین تاثیر را دارند. توصیه می شود ابتدا نوع لک های پوستی خود را شناخته و سپس برای درمان اقدام کنید.
سوالات متداول لک های پوستی
1-آیا لک های پوستی خطرناکند؟
لک های پوستی به طور کلی بی خطر هستند و با شناسایی عامل ایجاد کننده آن ها و اقدام به درمان، به تدریج از بین خواهند رفت؛ با این حال برخی لک های پوستی ممکن است نشان از نوعی بیماری پوستی خطرناک یا بیماری زمینه ای باشند. در صورتی که لک های پوستی شما در حال پخش شدن در همه ی بدن هستند یا سطح آن ها در حال رشد است بهتر است برای تشخیص به یک پزشک متخصص پوست مرتجعه کنید تا اقدامات درمانی لازم صورت بگیرد.
2-آیا کسانی که پوست تیره دارند نیز دچار لک پوستی می شوند؟
کسانی که پوست تیره ای دارند به صورت طبیعی دارای مقادیر زیادی ملانین هستند که همین امر پوست این افراد را مقاوم تر از افراد با پوست روشن تر می کند. بنابراین امکان ابتلا به لک های پوستی در این افراد کمتر از افراد با پوست روشن است. با این حال در این افراد ممکن است با کمبود ملانین در برخی قسمت های بدن، دچار لک های روشن شوند.
3-رفع لک های پوستی بدون بازگشت است؟
برای درمان لک های پوستی ابتدا باید عامل ایجاد آن را شناخت و در صدد رفع آن پرداخت. در اغلب موارد با درمان ریشه ای لک های پوستی، این عوارض از به طور دائمی از بین خواهند رفت.
4-آیا برای رفع لک های پوستی حتما باید به پزشک مراجعه کنیم؟
برای رفع لک های پوستی اغلب می توان با استفاده از دارو های بدون نیاز به تجویز پزشک یا روش های خانگی اقدام کرد؛ اما در صورتی که مایلید لک های پوستی شما قطعی و سریع از بین بروند می توانید به یک پزشک متخصص پوست مراجعه کرده و از روش های کلینیکی متناسب با مشکلات پوستی خود استفاده کنید.