ترکیب بدن

ترکیب بدن را می توانیم به نوعی نسبت توده چربی و غیر چربی در بدن، بیان کنیم. بدن سالم، بدنی است که از درصد چربی پایینی برخوردار باشد. به گونه ای که به جای درصد بالایی از توده چربی، عضلات بدن را فرا گرفته باشند. این که بدانید میزان توده چربی بدن شما چقدر است، می تواند سطح تناسب اندام و سلامت شما را ارزیابی کند.

بیشتر مردم برای آنکه بدانند ترکیب بدنشان به چه صورت است، پیش از شروع برنامه ورزشی، به بررسی تناسب اندام خود می پردازند. پس از آن در صورتی که اندام فرد از تناسب لازم برخوردار نباشد، به صورت دوره  ای  برنامه ای مشخص مورد استفاده قرار می دهد تا به ترکیب بدن متناسب دست یابد. اما برخی از بیماران بدون اینکه به آنالیز توده چربی بدن خود بپردازند به روش های لاغری همچون مزوتراپی لاغری یا کرایو تراپی می پردازند که در اینجا پیشنهاد می شود ابتدا از شاخص توده بدن خود مطمئن شوند.

حال اجازه دهید بپرسیم این ترکیب چیست و چگونه باید اندازه گیری شود؟ برای اندازه گیری تناسب بدن، دو فاکتور مهم میزان چربی و توده غیر چربی وجود دارد. هر یک از این دو فاکتور، با یکدیگر تفاوت هایی دارند که در ادامه به انها اشاره خواهیم نمود.

منظور از توده چربی و غیر چربی بدن چیست؟

می دانیم که برای اندازه گیری ترکیب بدن لازم است میزان توده چربی و غیر چربی بدن را بررسی کنیم. اما منظور از آنها چیست؟

توده چربی: به میزان چربی موجود در بافت عضلانی، زیر پوست (چربی زیر جلدی) یا در اطراف اندام (چربی احشایی) گفته می شود. برخی از چربی ها برای سلامت کلی بدن لازم و ضروری هستند. زیرا منجر به تنظیم هورمون های بدن شده و از اندام های داخلی محافظت می کنند. اما در صورتی که این میزان چربی در بدن بیش از حد ذخیره شود، می تواند به چربی های غیر ضروری بدن تبدیل گردد.

توده غیر چربی: این توده ها که برای اندازه گیری ترکیب بدن مهم هستند، در اصل شامل استخوان، عضلات، آب، املاح و … می باشند. توده های غیر چربی بدن، در اصل بافت متابولیکی فعالی داشته و به سوزاندن انرژی کمک می کنند. از این رو از تجمع چربی در بدن جلوگیری می نمایند.

با بررسی میزان توده چربی و غیر چربی بدن، می توانید درصد چربی موجود در بدن خود را اندازه گیری نمایید. که در این حالت متوجه می شوید چه قدر از وزن شما را چربی تشکیل داده است. درصد مناسب ترکیب بدن، در اصل محاسبه توده بدون چربی است. البته همانطور که در مقاله های قبلی ذکر کردیم شما می توانید از طریق روش های مختلف به وزن ایده آل خود برسید و همچنین لاغری موضعی با دستگاه های مدرن را تجربه کنید.

بدن زنان و مردان محدوده چربی خاصی و طبیعی دارند، که با یکدیگر متفاوت است. برای این که بدانید ترکیب بدن شما سالم است یا خیر، باید درصد چربی بدن خود را اندازه گیری نمایید. تنها کافیست با یک اندازه گیری ساده از طریق ماشین حساب، درصد چربی بدن خود را اندازه گیری نمایید.

اندازه گیری میزان توده چربی در بدن

چگونه می توان ترکیب بدن را اندازه گیری نمود؟

راه های مختلفی وجود دارد که به برآورد درصد چربی بدن کمک می کند. برخی از این راه ها را می توان در خانه و ورزشگاه امتحان کرد، و برخی دیگر از راه ها تنها با مراجعه به پزشک می تواند در اندازه گیری ترکیب بدن مناسب باشد.

امپدانس بیوالکتریک

امپدانس بیوالکتریک را می توان با واحدهای دستی و مقیاس های چربی بدن اندازه گیری کرد. این ابزار یک جریان الکتریکی کوچک را به بدن منتقل می کند و آنالیز بدن را انجام میدهد. می توان با این روش میزان توده چربی بدن را اندازه گیری نمود.

برخی از روش های اندازه گیری ترکیب بدن نیازی به هیچ آموزشی نداشته و به راحتی در منزل انجام می شود. حتی می توان با استفاده از این اندازه گیری ها، برای فعالیت روزانه بدن و رژیم غذایی نیز برنامه ریزی نمود.

اندازه گیری Skinfold

روش اندازه گیری skinfold اغلب توسط مربیان تناسب اندام مورد استفاده قرار می گیرد. برای این که بتوانند با اندازه گیری دقیق ترکیب بدن شخص برنامه کاهش وزن مناسبی تهیه نمایند. به راحتی با این روش می توان میزان کالیپر را در نقاط مختلف بدن اندازه گیری نموده، و سپس به محاسبه درصد چربی در بدن پرداخت.

اسکن DEXA

استفاده از روش اسکن DEXA بیشتر در محیط های پزشکی انجام می شود. می توان با استفاده از این روش به میزان تراکم استخوان ها در بدن نیز دست یافت.

وزن هیدرواستاتیک

برای اندازه گیری ترکیب بدن با روش هیدرواستاتیک وزن، نیاز است که شخص در آب غوطه ور شود. این روش در اصل یکی از روش های استاندارد اندازه گیری چربی در بدن به شمار می رود که نیاز به مخزن آب دارد.

سوالات متداول آنالیز ترکیب بدن

1-ترکیب بدن در چند سطح اندازه گیری می شود؟

برای اندازه گیری میزان ترکیب در بدن به پنج سطح مختلف می پردازیم. از جمله سطح های مولکولی، اتمی، بافت ها، سلولی و کل بدن.

2-آگاهی از میزان ترکیب در بدن چه اهمیتی دارد؟

با کسب آگاهی از میزان توده چربی در بدن می توان برای دستیابی به تندرستی، تناسب اندام، زیبایی و … تلاش بیشتری نمود. زیرا پس از کسب اطلاع از میزان توده چربی بدن، می توان برنامه ورزشی و غذایی مناسبی برای رسیدن به تناسب اندام در نظر گرفت.

3-روش های آزمایشگاهی ترکیب بدن کدامند؟

تصویربرداری با کیفیت مغناطیسی، سنجش میزان کل آب بدن، بیوالکتریکال امپدانس، هیدرواستاتیک، سونوگرافی و تصویرنگاری یا رزونانس مغناطیسی، سی‌تی‌اسکن یا عکس‌برداری کامپیوتری و … .

4-با استفاده از دستگاه های اندازه گیری توده چربی بدن، چه پارامترهایی اندازه گرفته می شوند؟

شاخص توده بدن، حجم توده عضلانی، نسبت دور کمر به باسن، میزان ترکیبات قسمت‌های مختلف بدن به‌طور مجزا، میزان کل آب بدن، حجم توده چربی، وزن، درصد چربی بدن و … .

5-موارد ممنوعه برای انجام آنالیز ترکیب بدنی چیست؟

خانم های باردار، افرادی که در دوران عادت ماهانه به سر می برند، اشخاصی که در بدن خود پلاتین کار گذاشته اند و افراد که پروتز انجام داده اند، نمی توانند از روش های اندازه گیری ترکیب بدن استفاده کنند.