آمبولی در لیپوماتیک

لیپوماتیک در مقایسه با روش سنتی لیپوساکشن مزایای زیادی دارد و بر خلاف روش های قبلی، سلولهای چربی تخریب یا سوزانده نمی شوند، بلکه به روش کاملاً فیزیکی و با حرکات نوسانی کانولا (لوله باریک متصل به دستگاه مکنده) خورد شده به صورت امولسیون در می آیند و به آرامی از بدن خارج می شوند.

از جمله مزایای لیوماتیک می توان به صاف بودن پوست پس از جراحی، شکل گیری راحت تر پوست، ایمنی بیشتر و عوارض کمتر آن اشاره کرد. بعلاوه، دوره نقاهت لیپوماتیک کوتاهتر، و درد، ورم، و ترشحات پس از عمل نیز در آن کمتر است و از همه مهمتر اینکه لیپوماتیک با خطر بسیار ناچیز آمبولی همراه می باشد. با این حال، با افزایش حجم تقاضا برای این عمل، گزارشات مربوط به عوارض نادر آن، از جمله آمبولی در لیپوماتیک نیز رو به افزایش است.

آمبولی در لیپوماتیک چگونه ایجاد می شود؟

معمولا چربی های خرد شده در لیپوساکشن یا لیپوماتیک به فرم امولسیون در می آیند و توسط دستگاه هی از بدن خارج می شوند. اگر به هر علتی، این ذرات چربی در حین عمل وارد رگ های خونی شوند و از آن طریق، خود را به اندام های حیاتی مانند ریه یا قلب برسانند، در آنجا انسداد ایجاد می کنند که به این حالت آمبولی گفته می شود.

آمبولی بیشتر در ریه اتفاق می افتد، اما وقوع آن در قلب، مغز، چشم و پوست هم ممکن است اتفاق بیافتد وقوع آمبولی در ارگان های حیاتی می تواند تهدید کننده زندگی بیمار باشد.

عوامل موثر در ایجاد آمبولی در لیپوماتیک

مهم ترین عوامل موثر در ایجاد آمبولی در لیپوماتیک عبارتند از:

انتخاب نامناسب بیمار: گرفتن تاریخچه بیمار و سابقه بیماری های زمینه ای مهم است. مثلا خطر وقوع آمبولی در لیپوماتیک در بیماران مبتلا به فشار خون بالا بیشتر است.

عدم انتخاب تجهیزات مناسب: خوشبختانه با دستگاه های جدید لیپوماتیک امکان بروز این عارضه بسیار کم شده است.

وسعت عمل: آمبولی در لیپوماتیک بیشتر زمانی اتفاق می افتد که حجم چربی های برداشته شده بسیار زیاد باشد. به این دلیل بیماران چاق متقاضی عمل نباید BMI بالاتر از 33 داشته باشند.

مهارت ناکافی جراح: مهارت و تجربه جراح عامل بسیار مهمی است. جراح واجد شرایط نه تنها باید تخصص و مهارت کافی برای انجام لیپوماتیک را داشته باشد، بلکه باید دوره های آموزشی لازم برای کاربرد تجهیزات مورد نیاز لیپوماتیک را نیز گذرانده باشد.

تشخیص آمبولی درلیپوماتیک

استاندارد طلایی در تشخیص آمبولی در لیپوماتیک، معاینه بیمار توسط جراح متخصص زیبایی است. سه علامت کلاسیک آمبولی چربی شامل اختلالات تنفسی (تنگی نفس، درد قفسه سینه، سرفه)، اختلال در عملکرد مغز و راش پتشیال مخصوصا در زیر بغل و زیر ملتحمه چشم است.

این علائم معمولا طی 24 تا 72 ساعت ظاهر می شوند. برای تکمیل تشخیص، متخصص جراحی زیبایی از آزمایش، عکس قفسه سینه، توموگرافی کامپیوتری (CT) و تصویر برداری رزونانس مغناطیسی (MRI) مغز استفاده می کند.

علائم آمبولی چربی بطور جزئی تر عبارتند از:

• تاکی کاردی (ضربان بالای قلب یا تند تپشی)
• تاکی پنه (تنفس سریع و کم عمق)
• تب
• هیپوکسمی (پایین بودن سطح اکسیژن خون)
• هیپوکاپنه (کاهش دی اکسید کربن در خون)
• سرگیجه
• تعریق
• درد و/با تورم پا

درمان آمبولی در لیپوماتیک چگونه است؟

در حال حاضر درمان خاصی برای آمبولی چربی در لیپوماتیک وجود ندارد، و اقدامات موجود حمایتی هستند. این اقدامات شامل استفاده از داروهایی مانند هپارین، دکستران و استروئیدها می باشد که به کاهش عوارض و مرگ و میر کمک می کنند.

داروی متیل پردنیزولون نیز می تواند اثرات مفیدی داشته باشد. مراقبت از بیماران آمبولی در لیپوماتیک جهت کاستن از آسیب های فیزیولوژیکی صورت می گیرد و شامل موارد زیر است:

• حفظ اکسیژن رسانی کافی و تهویه ریوی
• حفظ ثبات همودینامیک (فشار خون و ضربان قلب)
• تجویز فرآورده های خونی
• آبرسانی به بدن
• پیشگیری از ترومبوز وریدی عمیق و خونریزی مربوط به استرس در دستگاه گوارش
• تغذیه مناسب

در صورت مشاهده علائم آمبولی، بیمار باید سریعاً به بیمارستان منتقل شود و تحت نظارت 24 ساعته در محیط درمانی قرار بگیرد.

چگونه می توان از آمبولی در لیپوماتیک پیشگیری کرد؟

از آنجا که درمان خاصی برای آمبولی در لیپوماتیک وجود ندارد، پیشگیری، تشخیص به موقع و درمان های نگهدارنده از اهمیت خاصی برخوردار است. در پیشگیری باید به نکات زیر توجه کرد:

 انتخاب دقیق بیماران و تکنیک ها: لیپوماتیک به طور کلی برای چربیهای موضعی و بیماران نسبتا جوان با پوست خوب (ارتجاع پذیر) و بدون بیماری زمینه ای مناسب است. اما در لیپوماتیک غبغب گاها افراد مسن تر که پوست شل تری دارند اقدام به انجام آن می کنند که در این شرایط جراح متخصص باید به دقت عمل لیپوماتیک را انجام دهد.

تمایز بین آمبولی چربی از آمبولی ترومبوتیک: چون درمان این دو مورد به طرق متفاوتی صورت می گیرد، تشخیص آنها از هم بسیار مهم است.

کاستن از زمان و وسعت عمل: زمان بیهوشی طولانی، افت فشار خون، غلظت اکسیژن، انتقال خون، و خروج زیاد مایعات که در عمل های طولانی اتفاق می افتد، احتمال آمبولی را افزایش می دهد.

درمان با مایعات برای حداقل 24 ساعت بعد از عمل: اگر ذرات چربی وارد گردش خون شوند، استفاده از مایعات به صورت داخل وریدی برای پاکسازی ضروری است.

حضور بر بالین بیمار و نظارت دقیق بعد از عمل بیمار: بهتر است بیمار روز اول در بیمارستان و تحت نظر باشد.

پاسخ به پرسش های متداول آمبولی در لیپوماتیک

1-آمبولی در لیپوماتیک چه تفاوتی با آمبولی ترومبوتیک دارد؟

آمبولی هنگامی رخ می دهد که قطعه ای از لخته خون، جسم خارجی یا سایر مواد بدن در رگ خونی گیر کرده و تا حد زیادی مانع جریان خون شود. در آمبولی لیپوماتیک این انسداد توسط ذرات چربی، و در آمبولی ترومبوتیک توسط لخته خون ایجاد می شود.

2-آیا آمبولی چربی فقط پس از عمل لیپوماتیک رخ می دهد؟

خیر. برعکس، شانس وقوع این عارضه در لیپوماتیک بسیار کم است. این عارضه بیشتر با تروما همراه است. شکستگی استخوان های دراز و لگن شایع ترین علل آن هستند. جراحی های ارتوپدی، آسیب و سوختگی بافت نرم، نیز می تواند منجر به آمبولی چربی شوند.

3-دلیل ایجاد پتشی در آمبولی ناشی از لیپوماتیک چیست؟

انسداد مویرگهای پوستی توسط آمبولی چربی منجر به بثورات پوستی می شود. این بثورات (پتشی) در 50 تا 60 درصد موارد آمبولی در لیپوماتیک رخ می دهد.

4-آمبولی در لیپوماتیک در چه مواردی بیشتر اتفاق می افتد؟

در کل، خطر بروز عوارض لیپوماتیک در افرادی که دارای سابقه بیماری های قلبی-عروقی، فشار خون بالا، دیابت، آلرژی، مشکلات تنفسی، هموفیلی و چاقی با BMI بالای 33 هستند بیشتر است.

5-آیا عمق ورود کانولا به بافت چربی و قطر آن می تواند در ایجاد آمبولی در لیپوماتیک موثر باشد؟

بلی. در بخش هایی مانند ناحیه گلوتئال (سرینی)، نفوذ عمیق به بافت چربی می تواند باعث آسیب دیدن رگ های گلوتئال شود. استفاده از کانول هایی که قطر آنها از 3 میلیمتر کمتر است، احتمال پارگی رگ ها را بیشتر می کند.